Psycholoog Herbert Freudenberger bedacht de term "burn-out" in de jaren 70 om een fenomeen te beschrijven dat veel mensen in hulpverlenende beroepen, zoals geneeskunde, overkomt. Tegenwoordig weten deskundigen dat burn-out niet beperkt blijft tot hulpverleners. Het kan iedereen overkomen die gedurende een langere periode stress ervaart.
Mensen raken het vaakst opgebrand in werksituaties. Maar kan echter ook voorkomen bij mensen die geen traditionele baan hebben, zoals beroemdheden of thuisblijvende ouders. Burn-out komt zelfs voor bij studenten.
Symptomen
De meeste symptomen van burn-out zijn redelijk alledaagse dingen die ieder van ons wel eens een dag of twee ervaart. Wanneer je deze symptomen echter dagelijks over lange termijn ervaart, zou een diagnose mogelijk kunnen zijn.
Het begint langzaam. De symptomen kunnen in het begin moeilijk op te merken zijn. Wanneer je het niet behandeld zal het over lange termijn enkel erger worden.
Het uit zich in zowel fysieke, gedragsmatige als emotionele symptomen.
Fysieke symptomen zijn onder andere: Een uitgeput gevoel hebben, Opmerkelijke veranderingen in eetlust, Moeite met slapen of te veel slapen, Hoofdpijn, Spierpijn, Vaak ziek worden, Spijsverteringsproblemen
Gedragsmatige symptomen zijn onder andere: Zich teruggetrokken voelen, Zich isoleren, Vroeg weggaan van het werk of laat aankomen, Meer uitstellen dan normaal, Misbruik maken van copingmechanismen zoals drugs of alcohol, Prikkelbaarder reageren naar anderen, Opmerkelijk verminderde prestaties (meestal op het werk)
Emotionele symptomen zijn onder andere: Het gevoel hebben dat je faalt, Lage eigenwaarde, Het gevoel gevangen te zitten in de situatie waar je opgebrand van bent, Gebrek aan motivatie, Cynische kijk, Negatief denken, Gebrek aan voldoening, Moeilijker om trots te zijn op prestaties, Een gevoel van vervreemding hebben, Je alleen voelen
Hoe verschilt burn-out met andere psychische aandoeningen
Het heeft vergelijkbare symptomen als andere psychische aandoeningen, zoals depressie. Soms kan het erg lijken op uitputting of algemene stress. Hoe kun je het verschil zien?
Uitputting versus burn-out. Uitputting is slechts één symptoom van burn-out. Dus zelfs als je helemaal uitgeput bent, hoef je nog geen burn-out te hebben, tenzij je meerdere van de andere hierboven genoemde symptomen herkent.
Stress versus burn-out. Te veel stress kan uiteindelijk leiden tot burn-out, maar alleen stress voelen is niet hetzelfde. Wanneer je stress voelt, word je hyperactief en probeer je alles gedaan te krijgen. Je hebt een gevoel van urgentie en gelooft nog steeds dat je alles kunt doen. Anti-stress supplementen kunnen je hierbij helpen.
Bij burn-out verlies je energie en motivatie. Je voelt je hulpeloos, je wilt stoppen met proberen omdat je zo overweldigd bent. Je gelooft niet langer dat je alles kunt doen wat je moet doen.
Depressie versus burn-out. Gevoelens van burn-out hebben meestal betrekking op een specifieke situatie, vaak werk. Mensen die opgebrand zijn, voelen zich alleen hopeloos over die specifieke situatie. Depressie gaat vaak over meerdere of alle aspecten van het leven.
Oorzaken van burn-out
Risicofactoren voor burn-out zijn onder andere: Gebrek aan balans tussen werk en privéleven, Te veel overuren maken, Werken als hulpverlener, Geen controle hebben over je werksituatie, Te veel hooi op je vork nemen, Herhalende taken op het werk, Gebrek aan erkenning voor prestaties, Te veel druk op het werk, Perfectionistische neigingen, Over het algemeen een pessimistische kijk hebben
Hoe burn-out te beheersen
Zoek steun: Wij zijn erg blij te zien dat het taboe rond burn-out steeds kleiner wordt. Erover spreken met collega's, vrienden en familieleden kan een geweldige eerste stap zijn. Aangezien de neiging bij burn-out is om je terug te trekken, kan het net gemakkelijk zijn om het contact met mensen te verliezen. Op tijd over je gevoel praten maakt de mensen rond je heen hiervoor alert.
Beweeg: Je lichaam bewegen is een geweldige manier om je gedachten te verzetten. Beweging kan ook de onderliggende fysieke stress verlichten die je burn-out veroorzaakt.
Probeer mindful activiteiten: Veel mensen hebben baat bij Meditatie, yoga, tai chi, qi gong of andere mindfulness-oefeningen. Deze oefeningen kunnen je helpen beter stil te staan bij hoe je je voelt en kunnen helpen bij het beheersen van mentale stress.
Neem vakantie: Al is dit geen langetermijnoplossing, een week of twee vrij nemen kan voor tijdelijke verlichting zorgen.
Verander je werkomgeving: Praat met je baas, manager of HR over de werkomstandigheden die ervoor zorgen dat je je opgebrand voelt. Als het je thuissituatie is die je opbrandt, praat dan met je partner en andere mensen die bij je thuis wonen om te kijken of je de omstandigheden daar kunt verbeteren. Als je burn-out niet verdwijnt, overweeg dan ingrijpende veranderingen aan te brengen in je baan of thuissituatie.
Zorg voor voldoende slaap: Voldoende slaap is essentieel om je lichaam en geest te beschermen en te laten recupereren. Als je stressniveaus voorkomen dat je goed slaapt, probeer dan je slaaphygiëne te verbeteren of je lichaam te ondersteunen met supplementen.
Zoek professionele hulp: Praat op tijd met een professional. Er zijn vandaag heel wat burn-out professionals die je gepast kunnen begeleiden. Je huisarts kan een goed eerste contactpunt zijn. Sommige werkplekken bieden ook gratis of goedkopere coaching aan hun werknemers aan.
Apotheker Dirk
Oprichter Metis Supplements
